Αναισθησία με Μέθη
Πρωτοξείδιο Αζώτου
Κλείστε Ραντεβού στο Ιατρείο μας
Δείτε όλες τις υπηρεσίες που παρέχουμε
στο Ιατρέιο μας
Η τεχνική καταστολής του ασθενούς με πρωτοξείδιο του αζώτου ή αλλιώς «αέριο του γέλιου» υπάρχει από το μακρινό 1844 όταν και χρησιμοποιήθηκε στην ιατρική από τον H. Wells. Από τότε εφαρμόζεται με ασφάλεια σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες αλλά και στην Αμερική, από ιατρούς κατάλληλα εκπαιδευμένους τόσο στο συγκεκριμένο σύστημα όσο και σε παροχή πρώτων βοηθειών σε περίπτωση ανάγκης.
Στη χώρα επιτρέπεται πλέον η χρήση του συγκεκριμένου αερίου στην καθημερινή πρακτική σε επίπεδο ιατρείου. Το συγκεκριμένο σύστημα που διαθέτει το ιατρείο μας είναι το πρώτο που εγκαθίσταται στα Δωδεκάνησα και ένα από τα πρώτα πανελληνίως. Έτσι, δίνει πλέον τη δυνατότητα θεραπείας με μέθη τόσο σε ανήλικους άνω των 4 ετών ή ενήλικους φοβικούς ασθενείς, όσο και σε ασθενείς με έντονο αντανακλαστικό εμέτου.
Τι είναι ακριβώς το αέριο του γέλιου και πως χορηγείται;
Το αέριο του γέλιου είναι ένα άχρωμο, άοσμο αέριο με γλυκιά γεύση το οποίο διαχέεται και επίσης απομακρύνεται τάχιστα από το σώμα του ασθενούς αμέσως μετά την διακοπή παροχής του, καθώς δεν μεταβολίζεται μέσα σε αυτό. Έχει συνδυαστικές ιδιότητες μέθης και αγχόλυσης και η δράση του ξεκινά μερικά λεπτά μετά την χορήγηση. Η δράση του συνίσταται στο ότι αυξάνει την ανοχή του ασθενούς στον πόνο και δημιουργεί μια αίσθηση ευφορίας. Για το λόγο αυτό χαρακτηρίστηκε ως το αέριο του γέλιου.
Η χορήγηση του αερίου γίνεται μέσω ειδικής ρινικής μάσκας που μεταφέρει μίγμα οξυγόνου και πρωτοξειδίου του αζώτου ταυτόχρονα καθ´ όλη την διάρκεια της συνεδρίας. Το παιδί ή ο ενήλικας είναι ξύπνιος κατά την χορήγηση και νιώθει μια γλυκιά μυρωδιά, ενώ η επίδραση είναι άμεση μέσα στα πρώτα 5 λεπτά. Το ποσοστό πρωτοξειδίου κυμαίνεται από 30-70% ανάλογα με την ανοχή του ασθενούς ενώ το οξυγόνο δεν πέφτει ποτέ κάτω από το 30 % για να μην προκληθεί υποξία. Όταν η διαδικασία τελειώσει, ο ασθενής περνάει στο στάδιο της ανάνηψης και συνεχίζει να αναπνέει καθαρό οξυγόνο για τα επόμενα 5 λεπτά ώστε το φάρμακο της μέθης να αποβληθεί από το σώμα. Μετά το πέρας της μέθης, υπάρχει στο ιατρείο μας η δυνατότητα μεταφοράς του ασθενούς σε ειδικό δωμάτιο ανάνηψης με ταυτόχρονη παρακολούθηση των ζωτικών του σημείων και χρήση ειδικής μάσκας «ψύξη» του προσώπου προς αποφυγή δημιουργίας οιδήματος.
Κύρια πλεονεκτήματα της τεχνικής μέθης με πρωτοξείδιο του αζώτου αποτελούν:
- ο ταχύτατος έλεγχος πόνου και άγχους χωρίς ανάγκη ειδικής προετοιμασίας
- ο πλήρης έλεγχος του βάθους της μέθης και η γρήγορη αποκατάσταση του ασθενούς με άμεση επαναφορά στις καθημερινές δραστηριότητές του
- ικανότητα οδήγησης άμεσα μετά την αναχώρηση από το ιατρείο
- μειωμένη ικανότητα αντίληψης χρόνου και επομένως διάρκειας της θεραπείας
- απουσία τραυματικής εμπειρίας του ασθενούς, σημαντικό ιδιαίτερα για παιδιά, ώστε να διαμορφώσουν μία υγιή σχέση με τον ιατρό ή τον οδοντίατρο τους για την υπόλοιπη ζωή τους.
Η χορήγηση του πρωτοξειδίου του αζώτου έχει γενικά ένδειξη σε ασθενείς:
- με έντονο άγχος ή φοβία για την επικείμενη θεραπεία
- με έντονο αντανακλαστικό εμέτου
- με άσθμα ή ήπια καρδιολογικά προβλήματα προς αποφυγή stress
- με νεφρική ή ηπατική ανεπάρκεια όπου αντενδείκνυται η κλασσική μέθη
- με νοητική ή σωματική υστέρηση (σε επιλεγμένες περιπτώσεις)
Υπάρχουν περιπτώσεις όπου δεν μπορεί να εφαρμοστεί η τεχνική;
Το ιατρείο μας θέτει την ασφάλεια των ασθενών του σε προτεραιότητα. Έτσι, ορισμένες κατηγορίες ασθενών δεν μπορούν να επωφεληθούν της συγκεκριμένης μεθόδου. Σε αυτούς υπάγονται ασθενείς με:
- ρινική συμφόρηση, απόφραξη ή δυσχέρεια ρινικής αναπνοής
- μειωμένη ικανότητα επικοινωνίας
- βαριές ψυχικές διαταραχές
- πρόσφατη ωτίτιδα
- γενικές παθήσεις όπως ειλεός, σκλήρυνση κατά πλάκας κ.α
- στάδιο ≥3 στη κλίμακα της αμερικανικής αναισθησιολογικής εταιρείας (ASA)
- ανεπάρκεια ή διαταραχές επιπέδων βιταμίνης Β12 και φυλλικού οξέος
- κύηση 1ου ή 2ου τριμήνου
- κύηση 3ου τριμήνου (επιτρέπεται μετά από επιλεκτική επιλογή του περιστατικού). Ενδεικτικά να αναφέρουμε ό,τι στη Σουηδία 90% των γυναικών επιλέγουν κατά τον τοκετό την μέθη με πρωτοξείδιο του αζώτου.
Σε παιδιά κάτω των 4 ετών ή σε παιδιά ή ενήλικες που δεν εξασφαλίζεται ένα ικανοποιητικό επίπεδο συνεργασίας για εφαρμογή της μεθόδου μέθης με πρωτοξείδιο του αζώτου προτείνεται εναλλακτικά η μέθη με χορήγηση φαρμάκων ενδοφλεβίως ή η γενική αναισθησία παρουσία αναισθησιολόγου σε κατάλληλη νοσοκομειακή δομή.
Σημαντικές πληροφορίες
Τι είδους θεραπείες παρέχετε στο ιατρείο σας με χρήση της συγκεκριμένης μεθόδου;
Μέχρι τώρα, όλες οι θεραπείες σε επίπεδο ιατρείου προσφέρονταν σε τοπική αναισθησία. Πολλοί όμως ασθενείς (παιδιά και ενήλικες), είτε λόγω προηγούμενων τραυματικών εμπειριών, είτε λόγω έντονου αντανακλαστικού εμέτου έπρεπε να χειρουργηθούν σε γενική αναισθησία ή σε καταστολή με ενδοφλέβια μέθη σε κατάλληλες δομές. Δυστυχώς, σε ότι αφορά τα παιδιά, δεν υπάρχει ούτε η δυνατότητα καταστολής με μέθη σε κάποια δομή υγείας στο νομό μας, και επιπλέον η εφαρμογή γενικής αναισθησίας είναι εφικτή μόνο στο γενικό Νοσοκομείο Ρόδου, με δυστυχώς περιορισμένη διαθεσιμότητα για τον τόσο αυξημένο όγκο περιστατικών.
Η συγκεκριμένη μέθοδος έρχεται να καλύψει ένα κενό στο παραπάνω πρόβλημα.
Πλέον, πολλές από τις θεραπείες που μέχρι τώρα εφαρμοζόταν η τοπική αναισθησία όπως χειρουργικές εξαγωγές δοντιών και εγκλείστων φρονιμιτών, χειρουργικός καθαρισμός κύστεων γνάθων, τοποθέτηση οδοντικών εμφυτευμάτων καθώς και επεμβάσεις , σε συνεργασία με ιδιωτικές κλινικές και νοσοκομεία με παρουσία αναισθησιολόγου.
Τί είναι η ενσυνείδητη καταστολή;
Η ενσυνείδητη καταστολή (γνωστή ευρέως με τον μη δόκιμο όρο “μέθη”), είναι μια ασφαλής μέθοδος αναισθησίας με ενδοφλέβια χορήγηση συγκεκριμένων φαρμάκων απο τον αναισθησιολόγο και παρακολούθηση (monitoring) των ζωτικών λειτουργιών με αναισθησιολογικό εξοπλισμό. Είναι επίσης γνωστή στην βιβλιογραφία ως “ενσυνείδητος καταστολή” (conscious sedation) και “ελαφρά καταστολή” (mild sedation).
Υπάρχει η δυνατότητα, ανάλογα με την επιθυμία του ασθενή, να επιλέξουμε το βάθος της αναισθησίας, που ρυθμίζεται εύκολα με τον ρυθμό χορήγησης του φαρμάκου:
1. Κατάσταση ύπνου με μηδενική αντίληψη απο τον ασθενή (Disassociation). Ο ασθενής βρίσκεται είτε σε φυσικό ύπνο είτε σε κατάσταση σημαντικής ψυχικής-διανοητικής χαλάρωσης και κατά την οποία ενώ μπορεί να επικοινωνεί με διαύγεια, έχει περιορισμένη αντίληψη και αδιαφορία για τα συμβαίνοντα στο χώρο (εσωστρέφεια) δηλαδή πλήρη αποσύνδεση από το περιβάλλον (disassociation). Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα να μην καταλαβαίνει ότι έχει σχέση με την επέμβαση και ως εκ τούτου να μη θυμάται σχεδόν τίποτα από το χειρουργείο. Αυτό σε συνδυασμό με την κλινικώς εμφανή ψυχική ευφορία που αισθάνεται έχει σαν αποτέλεσμα ο ασθενής να μην καταγράφει καμία δυσάρεστη εμπειρία από το χειρουργείο.
2. Κατάσταση βαθειάς χαλάρωσης (Deep relaxation) με δυνατότητα επικοινωνίας με τον γιατρό και αντίληψη των γεγονότων αλλά χωρίς ανάμνηση (ο ασθενής δεν θυμάται τί έγινε).
3. Σημαντική χαλάρωση με αντίληψη και επικοινωνία με τον γιατρό, αλλά χωρίς πόνο και ταλαιπωρία.
Με την ενδοφλέβια καταστολή δεν καταστέλλονται η αναπνοή και η καρδιακή λειτουργία, γι’αυτό έχει υψηλό δείκτη ασφαλείας, ακόμη και για πολύωρες επεμβάσεις, τεκμηριωμένο επιστημονικά.
Τα τελευταία χρόνια παρατηρείται παγκοσμίως μια στροφή στην υιοθέτηση παρόμοιων μεθόδων και τούτο διότι παρέχουν:
- Μέγιστη αναισθησιολογική ασφάλεια
- Απουσία μετεγχειρητικών συμπτωμάτων
- Αμεση επιστροφή στις κοινωνικές και επαγγελματικές υποχρεώσεις
- Όχι δυσάρεστη εμπειρία
- Κατάργηση της νοσηλείας (ακόμα και της ημερήσιας νοσηλείας)
- Λιγότερες προεγχειρητικές εξετάσεις
- Μείωση των επιπλοκών
- Επέμβαση σε ασθενείς που δεν μπορουν να δεχθούν ολική αναισθησία
- Σημαντική μείωση του κόστους
Μπορούν να χειρουργηθούν ασθενείς με σημαντικά προβλήματα υγείας όπως σοβαρή υπέρταση, επιληψία, σκλήρυνση κατά πλάκας, αναπνευστικά, καρδιολογικά και άλλα συστηματικά νοσήματα, πολύ μικρά παιδιά ή υπερήλικες. Η απουσία ζωτικής καταστολής και βιολογικής καταπόνησης (stress) επιτρέπει τον περιορισμό των εξετάσεων προεγχειρητικού ελέγχου σε σχέση με αυτές που απαιτούνται στις μεθόδους γενικής αναισθησίας.
Η απουσία μετεγχειρητικών συμπτωμάτων (αδυναμία, ναυτία κ.λ.π.) που παρατηρούνται στην γενική αναισθησία, επιτρέπει την άμεση επιστροφή στις κοινωνικές και επαγγελματικές δραστηριότητες.
Ποιές χειρουργικές επεμβάσεις μπορούν να γίνουν με ενσυνείδητη καταστολή ή σε συνδιασμό με τοπική αναισθησία;
Δεν συνίσταται η πραγματοποίηση μεγάλων επεμβάσεων, όπως τοποθέτηση 10 – 12 εμφυτευματων ταυτόχρονα στην άνω και κάτω γνάθο με τοπική και μόνο αναισθησία. Και αυτό διότι ακόμη και αν ο ασθενής δεν πονάει, καταγράφει αρνητικά βιώματα, έχει αντίληψη του χρόνου, ανησυχεί για την έκβαση του χειρουργείου, αισθάνεται άβολα, φοβάται και συνήθως περιγράφει την όλη κατάσταση ως μεγάλη ταλαιπωρία. Όχι σπάνια ο ασθενής μπορεί να εμφανίσει σημαντικές μεταβολές στην αρτηριακή πίεση π.χ. υπέρταση ή σημαντική πτώση (καταπληξία ή collapsus), ταχυκαρδία ή αρρυθμία κλπ.
Ποιά είναι η διαφορά της απλής τοπικής αναισθησίας από την “τοπική αναισθησία με ενσυνείδητη καταστολή”;
Στην τοπική αναισθησία με ενσυνείδητη καταστολή ο ασθενής βρίσκεται σε φυσικό ύπνο ή σε σημαντική ψυχική-διανοητική χαλάρωση και ευφορία. Οτιδήποτε βιώνει, το βιώνει θετικά και με ευχάριστη ανάμνηση. Δεν ανησυχεί για την έκβαση του χειρουργείου και για την ακρίβεια δεν το σκέφτεται καν (αποσύνδεση από το περιβάλλον). Οι περισσότεροι ασθενείς θυμούνται τις στιγμές της επέμβασης ως μία ευχάριστη εμπειρία.
Παράλληλα, στην ενσυνείδητη καταστολή υπάρχει περιορισμένη αντίληψη του χρόνου με συνέπεια ο ασθενής να θεωρεί ότι η όλη διαδικασία κράτησε λίγα λεπτά της ώρας ενώ στην πραγματικότητα ήταν 2-3 ώρες. Στις περισσότερες περιπτώσεις το τέλος της επέμβασης το εκλαμβάνουν ως αρχή.
Επίσης αξίζει να αναφέρουμε την ψυχική ηρεμία και ασφάλεια που προσφέρει αυτή η μέθοδος αφού δίνει την δυνατότητα στον ασθενή να συνομιλεί με τον γιατρό του.
Είναι γεγονός ότι πολλοί ασθενείς φοβούνται την χειρουργική επέμβαση, ακόμη και την τοποθέτηση ενός μόνο εμφυτεύματος ή μια εξαγωγή έγκλειστου φρονιμίτη και θα ήθελαν να τους χορηγηθεί ολική αναισθησία, αλλά φοβούνται τις πιθανές παρενέργειες. Άλλοι ασθενείς αποκλείονται από την ολική αναισθησία γιατί αντιμετωπίζουν κάποιο, συνήθως όχι σοβαρό πρόβλημα υγείας. Η ενσυνείδητη καταστολή αποτελεί μοναδική ασφαλή διέξοδο σε αυτές τις περιπτώσεις.
